Gan nhiễm mỡ được hiểu đơn giản là chứng bệnh dư thừa lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan. Cụ thể là do quá trình chuyển hóa acid béo tại gan bị rối loạn dẫn đến giảm sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan.
Có tới 25% bệnh nhân gan nhiễm mỡ tiến tới bị xơ gan, với tỷ lệ tử vong khoảng 10%.
Hồ sơ gan nhiễm mỡ
Là giám đốc một công ty xây dựng khiến anh Nguyễn Phi Hùng (43 tuổi) thường xuyên phải đi đây đi đó, giao lưu tiếp khách. Ngày nào anh cũng tiệc tùng, chiêu đãi đủ kiểu từ thịt thú rừng đến hải sản biển xa. Nhưng hơn tháng nay anh thấy trong người có những dấu hiệu khác lạ. Anh thường mệt mỏi, đau và tức vùng bụng, ăn không ngon miệng, tính tình lại dễ cáu gắt.
Nghĩ chồng căng thẳng vì công việc, vợ anh đã đi cắt thuốc bắc về cho anh tẩm bổ nhưng các triệu chứng khó chịu kia vẫn không thuyên giảm. Tốn hơn chục triệu vào các thang thuốc bổ mà chồng vẫn không khỏe hơn, chị vợ phần tiếc tiền phần lo lắng đã nằng nặc thuyết phục chồng đi khám tổng quát. Và kết quả là anh Hùng đã bị gan nhiễm mỡ.
Bệnh của nhiều đối tượng
BS. Vũ Đức Chung (Trưởng khoa Tiêu Hóa, Bệnh viện Quân y 354, Hà Nội) cho biết: Gan nhiễm mỡ là bệnh bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc phải. Đặc biệt trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căn bệnh này càng phổ biến, nhất là ở những người nghiện rượu, thể trạng béo phì, tiểu đường, dùng corticoid kéo dài, ăn uống bất hợp lý và ít vận động…
Gan nhiễm mỡ được hiểu đơn giản là chứng bệnh dư thừa lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan. Cụ thể là do quá trình chuyển hóa acid béo tại gan bị rối loạn dẫn đến giảm sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan. Thông thường, bệnh chỉ được phát hiện khi người bệnh được tiến hành những xét nghiệm máu, siêu âm hay sinh thiết tế bào gan, hoặc chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, người bệnh có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan do bao gan căng ra.
Sau khi được các bác sĩ giải thích rõ về căn bệnh này, anh Hùng đã về cảnh báo ngay vợ vì chị cũng có thân hình “quá khổ” thuộc nhóm có nguy cơ cao. Những người béo phì thường dễ mắc bệnh này hơn những người gầy. Ngoài ra, những người có tiền sử như nghiện rượu, tiểu đường, thiếu máu, ở người bị bệnh nhiễm khuẩn mạn tính như viêm loét đại tràng, viêm tụy mạn tính, suy gan mạn tính, lao… cũng có nguy cơ cao.
Bên cạnh đó, gan nhiễm mỡ còn do nhiễm các độc chất đối với gan như phosphore, carbon tetraclorua, gan nhiễm mỡ cấp tính trên sản phụ, gan nhiễm mỡ vì thiếu dinh dưỡng. Không nhất thiết phải là những người béo phì mới bị gan nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ còn hay gặp ở những người ăn chay trường, ăn uống đạm bạc, suy dinh dưỡng lâu ngày, thiếu các vitamin và protein để tạo thành các chất chuyển hóa cần thiết để đưa chất mỡ ra khỏi gan.
Bác sĩ Chung cũng giải thích thêm: Những bệnh nhân gan nhiễm mỡ do những nguyên nhân khác nhau thì cũng có kèm theo những triệu chứng đặc trưng riêng. Ở các bệnh nhân tiểu đường và béo phì, các triệu chứng thường không rõ rệt, trừ việc gan to và hơi tức vùng gan, xét nghiệm cho thấy chức năng gan bình thường hoặc tăng nhẹ men gan. Quá trình phát triển của bệnh thường chia làm hai giai đoạn. Gan nhiễm mỡ cấp do ăn uống quá tải hay gây đau tức vùng gan, lượng mỡ máu cao.
Những người nghiện rượu có thể bị gan nhiễm mỡ cấp sau một bữa rượu quá chén thường đau vùng thượng vị phải cùng với các dấu hiệu đau do tắc mật. Nếu bị gan nhiễm mỡ cấp thường kèm theo vàng da và suy gan, sẽ có biểu hiện rối loạn tâm thần, xét nghiệm thấy men gan và bilirubin tăng.
Ở thời kỳ sau, khi bệnh đã phát triển trong một thời gian dài. Người bệnh có những biểu hiện như chán ăn, buồn nôn, bụng chướng, vàng da, vàng mắt, người gầy yếu, xanh xao, khi tiến hành các xét nghiệm sẽ thấy các chỉ số ở gan tăng. Nếu để lâu không điều trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng dẫn đến xơ gan, suy gan, ung thư gan.
Tình trạng thâm nhiễm mỡ ở gan xảy ra từ từ do đó bệnh có thể giữ nguyên trong nhiều năm hoặc đột nhiên tiến triển thành xơ gan với hậu quả khó tránh khỏi là tử vong.
“Lời giải” cho lá gan
Để phòng chống “căn bệnh nhà giầu” này, BS. Chung đưa ra những lưu ý:
– Người bình thường không nên ăn nhiều thịt đỏ có chứa nhiều protein, hay nội tạng động vật như:gan, lòng, tim, cật… vì có chứa rất nhiều cholesterol. Chúng ta nên ăn nhiều cá, các loại hải sản có chứa nhiều omegaa-3 hoặc các loại rau xanh, hoa quả có chứa nhiều chất xơ, vitamin các loại tốt cho trí nhớ, hệ tim mạch, không chứa nhiều chất béo giúp hạn chế hấp thụ chất béo ở người trung niên.
– Với những người thừa cân cũng không nên nhịn ăn giảm béo một cách không khoa học, vì giảm béo dễ dẫn đến chán ăn, là điều kiện để hình thành bệnh gan nhiễm mỡ. Muốn giảm béo khoa học, chúng ta phải kết hợp giữa ăn uống với vận động thích hợp để giảm mỡ dần dần.
– Người bệnh không nên uống bia rượu, vì hàm lượng rượu trong cơ thể quá nhiều sẽ khiến men gan cao, gây mắc bệnh lâu ngày có thể gây ra xơ gan ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình trạng sức khỏe.
Tuy nhiên hiện nay chưa có phương pháp y học nào giúp điều trị bệnh này. Phương pháp điều trị chủ yếu là phòng bệnh và hạn chế bệnh bằng chế độ dinh dưỡng ít mỡ, không hút thuốc lá uống rượu, ngoài ra người bệnh có thể điều trị kết hợp với dùng thuốc để hạn chế bệnh phát triển.
Hiện nay trên thị trường có một số loại thuốc thường được dùng trong việc điều trị gan nhiễm mỡ như carmanus là loại thuốc được dùng đặc trị trong điều trị gan nhiễm mỡ, rối loạn chức năng gan.
Khi điều trị viêm gan virus nếu có dấu hiệu rối loạn lipid trong máu thì chúng ta có thể dùng thêm một số loại thuốc chống tăng mỡ trong máu, cũng có tác dụng trong việc hạn chế gan nhiễm mỡ.
– Trong nhiều trường hợp bệnh nhân mắc thêm bệnh đái tháo đường thì cần tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa trong điều trị, để tránh tăng đường huyết trong máu gây khó khăn trong điều trị gan nhiễm mỡ.
-Lưu ý: Trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào cũng cần phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc có sự tư vấn của bác sĩ để tránh các loại thuốc có thể gây hại quá trình hoạt động của gan.
