Men gan đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi con người, nó nằm trong tế bào gan và tham gia vào quá trình chuyển hóa quan trọng các chất trong cơ thể.Khi men gan bị rối loạn, tức là khi men gan tăng cao, phải đến gặp bác sĩ để có những xét nghiệm kịp thời vì đó có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh nguy hiểm.
Men gan đóng một vai trò vô cùng trong sức khỏe của mỗi con người vì chỉ số men gan phản ánh rất nhiều các vấn đề của cơ thể. Men gan cao là dấu hiệu của nhiều bệnh lý như viêm gan cấp, viêm gan mạn tính giai đoạn hoạt động, tắc đường mật, viêm tụy… Nếu không được kiểm soát kịp thời, nồng độ men quá cao sẽ làm cho bệnh nặng hơn, người bệnh có nguy cơ giảm tuổi thọ, thậm chí tử vong.
1. Men gan là gì?
Vì gan đảm nhiệm hơn 500 chức năng trong cơ thể như chuyển hóa, giải độc, lưu trữ, thanh lọc máu… nên để thực hiện các nhiệm vụ này, trong các tế bào gan có chứa các enzyme chính là men gan (thường gọi là alanine aminotransferases (viết tắt là ALT).
Khi tế bào gan bị chết đi hoặc bị tổn thương, các men gan sẽ tràn vào trong máu, vì vậy xét nghiệm máu sẽ thấy men gan trong máu. Nồng độ men gan trong máu khác nhau sẽ phản ảnh tình trạng tế bào gan khác nhau. Tế bào gan càng bị hủy hoại càng nhiều thì lượng men gan giải phóng ra càng nhiều.
Cho nên trong các trường hợp viêm gan cấp tính hoặc viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan thì lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến có khi lên tới 5.000U/l.
Ảnh minh họa
Men gan đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi con người, nó nằm trong tế bào gan và tham gia vào quá trình chuyển hóa quan trọng các chất trong cơ thể.Khi men gan bị rối loạn, tức là khi men gan tăng cao, phải đến gặp bác sĩ để có những xét nghiệm kịp thời vì đó có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh nguy hiểm.
2. Các tác nhân làm tăng men gan
Do uống rượu, bia
Đặc biệt là rượu. Lượng men gan tăng trong máu người uống rượu tùy thuộc liều lượng rượu vào máu và chất lượng rượu. Lượng men gan trong máu do gan bị tổn thương bởi rượu thì loại AST thường tăng cao từ 2-10 lần trong khi đó lượng ALT tăng ít.
Viêm gan
Viêm gan do virút có thể do virút viêm gan A, B, C, E, D. Viêm gan cấp do virút hoặc bất kỳ nguyên nhân nào cũng làm cho men gan tăng cao đột biến.
Nếu tăng từ 1-2 lần là ở mức độ nhẹ, từ trên 2 – 5 lần là tăng ở mức độ trung bình và tăng trên 5 lần là tăng ở mức độ nặng (bình thường AST ≤ 37U/l và ALT ≤ 40U/l và GGT: nam 15 – 50 ≤ U/l và nữ: 7 – 32 ≤ U/l).
Bệnh về đường mật
Men gan cũng có thể tăng trong các bệnh về đường mật (viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật bẩm sinh) hoặc áp-xe gan.
Bệnh sốt rét
Men gan có thể tăng cao trong bệnh sốt rét do ký sinh trùng sốt rét, đặc biệt là sốt rét ác tính vì tế bào gan, thận bị tổn thương hoặc các bệnh tắc đường mật do giun, viêm dạ dày cấp, sởi, viêm tụy cấp hoặc mạn tính.
Các bệnh lý khác
Men gan có thể tăng trong các bệnh do ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non. Với một số thuốc dùng để điều trị một bệnh nào đó nhưng cũng có thể gây tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của tế bào gan hoặc gây ngộ độc tế bào gan làm xuất hiện viêm gan cấp tính do thuốc, ví dụ ngộ độc thuốc điều trị lao.
Chỉ số men gan bình thường:
AST: 20-40UI/L.
ALT: 20-40UI/L.
GGT: 20-40UI/L.
Phosphatase kiềm: 30-110UI/L.
