Xơ vữa động mạch là một bệnh diễn tiến chậm, âm thầm và thường không có dấu hiệu ban đầu nên hầu hết người bệnh đều không biết mình có bệnh cho đến khi động mạch bị thu hép đến mức trầm trọng hoặc bị tắc hoàn toàn. Nguy hiểm hơn, đến khi phải đi cấp cứu do đau tim hay đột quỵ thì bệnh nhân mới biết mình bị bệnh xơ vữa động mạch.
Xơ vữa động mạch là một chứng bệnh ở thành bên trong động mạch, khiến máu lưu thông trong động mạch trở nên khó khăn hơn, dẫn đến tình trạng thiếu máu nuôi các bộ phận bên trong cơ thể.
Xơ vữa động mạch cụ thể là những tổn thương do các khối vật chất bất thường bám trên thành trong của động mạch, làm cản trở việc lưu thông máu.
Nguyên nhân gây xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là sự thu hẹp động mạch do các mảng bám được tạo thành trong lòng mạch máu. Xơ vữa động mạch có thể xảy ra, ảnh hưởng đến bất kỳ động mạch nào trong cơ thể, bao gồm cả động mạch ở tim, não, cánh tay cũng như xương chậu.
Cho đến tận ngày nay, khoa học vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch tiến triển rất chậm và phức tạp có thể bắt đầu từ thời thơ ấu và kéo dài đến lúc lớn.
Xơ vữa động mạch bắt đầu xảy ra khi các lớp bên trong của động mạch bị tổn thương bởi các yếu tố như thuốc lá, thuốc lào, số lượng một số chất béo và cholesterol trong máu tăng hơn bình thường. Người ít hoạt động thể chất, người có thói quen ăn ít rau xanh, ăn nhiều chất béo, ăn mặn hoặc quá ngọt, ô nhiễm không khí… Do thành mạch bị tổn thương, cùng với thời gian, chất béo và cholesterol, tiểu cầu, tế bào mảnh vỡ và canxi lắng đọng trên thành mạch. Các chất này có thể kích thích các tế bào của thành động mạch tạo ra các chất khác tiếp tục làm dày khối xơ vữa dẫn đến có nhiều tế nào tích tụ trong lớp động mạch, nơi có tổn thương xơ vữa động mạch.
Biểu hiện của xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là một bệnh diễn tiến chậm, âm thầm và thường không có dấu hiệu ban đầu nên hầu hết người bệnh đều không biết mình có bệnh cho đến khi động mạch bị thu hép đến mức trầm trọng hoặc bị tắc hoàn toàn. Nguy hiểm hơn, đến khi phải đi cấp cứu do đau tim hay đột quỵ thì bệnh nhân mới biết mình bị bệnh xơ vữa động mạch.
Một số trường hợp đối với những người hay chú ý đến tình trạng sức khỏe của mình sẽ phát hiện ra được các triệu chứng như đau ngực hoặc phát ban.
Một số biểu hiện của bệnh xơ vữa động mạch:
– Xơ vữa động mạch vành động mạch cung cấp máu nuôi tim, nếu sự cung cấp máu đến tim bị thiếu, có thể gây đau tức ngực, nhồi máu cơ tim, với các chứng như nôn mửa, hoảng hốt, ho…
– Xơ vữa động mạch thận khiến máu không cung cấp đủ cho thận, dẫn gây tổn thương thận mạn tính. Bệnh nhân có các triệu chứng: mất cảm giác ngon miệng, phù bàn tay và bàn chân, khó tập trung…
– Xơ vữa động mạch ngoại biên là các động mạch tay chân, hay gặp ở động mạch chân bị xơ vữa. Các triệu chứng phổ biến nhất là đau chân ở một hoặc cả hai chân, vị trí ở bắp chân, đùi và mông.
– Mạch máu bị hẹp dẫn đến việc thay đổi dòng chảy trong mạch, giảm huyết áp ở chi, phình mạch gối và bụng, mất mạch hoặc giảm cường độ của mạch.
Điều trị và phòng tránh xơ vữa động mạch
Phẫu thuật để điều trị các trường hợp xơ vữa động mạch nặng, nong mạch vành hoặc bắc cầu động mạch vành.
Bệnh nhân cần ăn uống lành mạnh, năng hoạt động thể chất, phòng tránh thừa cân. Hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá, thuốc lào và tránh căng thẳng về thể chất và tinh thần.
